Sağlık turizmi son yılların yükselen sektörü olması sebebiyle, yaygın olarak pazarlama talebinde bulunulan sektörlerin başında gelir. Sağlık turizminde pazarlama, ciddi bir iştir. Her şeyden önce bu alanda pazarlama yapabilmek için, hedef ülkelerin dilinde çalışabiliyor olmak gerekir. Bununla birlikte hedef ülkeleri tanıyor, buradaki kullanıcıların davranış biçimlerini tahmin edebiliyor olmak gerekir. Zira geliştireceğiniz pazarlama stratejisini, hedef ülkelerdeki potansiyel hastalarımızın üzerine kurarsınız. Eğer bu ülkeler ve bu ülkelerdeki insanlar hakkında yeterli bilgiye sahip değilseniz, kuracağınız strateji beklediğiniz etki seviyesine ulaşamaz.
Sağlık turizmi, yeni bir sektördür. Bu alanda çok kapsamlı pazarlama enstrümanları bulunsa da alanın uzmanı olan pazarlama ajansı sayısı oldukça azdır. Az sayıdaki ajansın uzmanlık ve deneyimi ise sınırlıdır. Zira kendini bu alanda uzman kabul edip, deneyimlerini sadece bu alana yönlendiren veya büyük oranda sadece bu alanda çalışan ajans sayısı çok fazla değildir. Bunun doğal sonucu olarak, alan uzmanlığı da kısıtlıdır.
Tıp alanında pazarlama yapmak ve sağlık turizminde pazarlama yapmak birbirini tamamlayan çalışma biçimleridir. Sağlık turizmi için çalışacağınız ajans, tıp ve turizm karmasını iyi kurabiliyor olmalıdır.
Sağlık turizminde reklam ajansı neden önemlidir?
Sağlık turizmi, acentelerin portföylerinde yer alan hekim ve sağlık kuruluşlarına, yabancı ülkelerden hasta temin etme işidir. Hekimler ve sağlık kuruluşları da bu işi kendileri yapabilirler. Ancak bunu yapabilmek için hastaya ulaşmak veya hastanın sağlık kuruluşu ya da acenteye ulaşmasını sağlamak gerekir. İşte bu noktada sağlık turizmi ajansının nitelik ve yeterliliklerini konuşmaya başlayabiliriz. Hastaların temin edilmesi için gerekli yolların neler olduğu ve en ekonomik yöntemin nasıl belirleneceği konusu, ajansın kabiliyetleri ile ilgilidir.
Sağlık turizmi pazarlaması, genel olarak maliyeti yüksek bir alandır. Ancak iyi yönetilmeyen pazarlama kampanyaları ile bu maliyetler, yıkıcı etkiler ortaya çıkarabilir. Bununla birlikte, maliyetler büyük görünmese de sağlayacağı bir fayda olmaması, yine yıkıcı bir sonuçtur. Bu risk faktörlerinin ortadan kaldırılması, uygun bütçe ile en fazla sayıda hastanın sağlık kuruluşuna veya acenteye getirilmesinin sağlanması, bilgi ve deneyim gerektirir. Elbette ajansın niyeti ve vizyonunu da unutmamak gerekir.
Ne yaptığını bilen, işini samimiyetle yapan, bilgili ve deneyimli ajanslar; sahip oldukları kapsamlı pazarlama araçlarını sağlık turizmi alanında kullanabilir. Bu sayede, en fazla sayıda hastaya, en uygun maliyetlerle ulaşabilir; bireysel, işletme boyutunda ve ülke çapında fayda sağlarken, insan sağlığına katkıda bulunabilirsiniz.
Sağlık turizmi ajansı seçerken nelere dikkat ederiz?
Bir reklam ajansı açmak için kanunda konulmuş bir sınır yoktur. Herhangi bir kimse kendine sağlık pazarlaması ajansı diyebilir. Aslında bu da seçim yapma noktasında işimizi biraz zorlaştırır. Zira bireysel olarak irdelenmeli ve kararımızı kendimiz vermeliyiz. Pazarlama ajansları, örneğin; muhasebeciler gibi ruhsatnameye tabi olmadığı için, kimin ne kadar uzmanlığı olduğu noktasında maalesef kamusal bir bilgilendirme söz konusu değildir.
Referansları incelemek yeterli mi?
Sağlık turizmi ajansı seçerken referansları incelemek elbette önemlidir. Ancak özellikle dijital medyanın anlık olarak gelişiyor olduğunu dikkate alarak, ajansın da kendini geliştiriyor olduğundan emin olmak gerekir. Çünkü örneğin 2012 yılında arama motorlarında öne çıkmak için kullanılan yöntemlerle, bugünkü yöntemler arasında çok ciddi farklılıklar vardır. Bundan 10 yıl öncesinin verileri ve deneyimi ile bugün arama motorlarında öne çıkabilmek mümkün değildir.
Sağlık turizmi için çalışacağınız ajansın referanslarını incelerken bu referansların güncel olup olmadığına dikkat etmeniz gerekir. Ayrıca maalesef bazı ajanslar, pazarlama olmaktan çok öte küçük hizmetleri sundukları işletmeleri referans olarak gösterirler. Hatta kimileri bu konuda yanıltıcı bilgi dahi verebilirler. Bu nedenle referansları sorgularken çok detaycı olmakta fayda vardır.
Pazarlama ajansları müşterileriyle gizlilik anlaşmaları çerçevesinde iş yaparlar. Dolayısıyla yaptıkları her iş ve işlemi beyan etmeleri mümkün değildir. Bu bakımdan bazı konularda referans verileri yanıltıcı olabilir. Bununla karşılaşmamak için, referans dışı sorgulamaları da yapmanız gerekir.
Ajans konu hakkında ne kadar bilgili?
Sağlık turizmi için çalışacağınız ajanslara zor sorular sormalısınız. Ajans sağlık turizmi ile ilgili herhangi bir detaya ileri seviyede hakim olmak durumundadır. Bu şekilde elde edeceğiniz bilgi, referanslardan elde edebileceğiniz bilgiden çok daha kuvvetlidir.
- Herhangi bir deneyim değil sağlık pazarlaması deneyimi arayın
Sağlık turizmi pazarlamasında en çok alınan hizmet, arama motoru optimizasyonu yani SEO hizmetidir. Esasen arama motoru optimizasyonu kuralları, Google’ın tanımladığı biçimde dijital medyada nitelikli pazarlama yapma kurallarıdır. Google işletmelerin, doğru yönetilmesini, uygun ürün veya hizmetleri satmasını ve müşteriyle iyi iletişim kurmasını ister. Özellikle müşteri iletişimi pazarlamanın en önemli ayağıdır.
Tıbbi ürün ve hizmetlerin pazarlamasında, hedef kitle son kullanıcı olduğunda pazarlama Jargonunun kitlesel olarak çok iyi geliştirilmiş olması gerekir. Bu iletişimde kullanılan içeriklerin, kullanıcıyı tatmin etmesi noktasında bölgesel farklılıklar çok önemlidir. Rusya’daki kullanıcı grubu ile olan iletişiminizle, ingiltere’deki kullanıcı grubu beklentileri aynı değildir. Dolayısıyla ajansın bölgesel olarak alanı doğru analiz ediyor olması ve iletişim dilini buna göre geliştiriyor olması gerekir. Bu bilgi birikimi aynı zamanda hangi anahtar kelimelerle nelerin arandığına karar verebilmenizi de sağlayacaktır. Bunun yanında böyle bir deneyime sahip ajans, size seçtiğiniz coğrafyada yapacağınız işlemlerin verimli olup olmayacağını da kolaylıkla söyleyebilir.
Sağlık pazarlaması bakımından kullanılan dilin nitelikleri ise, işimizin en önemli detaydır. Hastanın sizi seçmesi için ona sebepler sunmanız gerekir. Bunu yaparken en doğru sağlık pazarlaması dilini kullanmanız zorunludur. Oluşturacağınız içeriklerin hastanın bilgi gereksinimini tam olarak karşılaması ve kafasındaki soru işaretlerini bütünüyle gidermesi gerekir. Bunu yaparken belirlenmiş sağlık veya tıbbi Metin içeriği kurallarını da uymanız gerekir.
Bütün bu nedenlerden ötürü, ihtiyacınızı herhangi bir pazarlamacı veya pazarlama ajansı değil sağlık turizmi veya sağlık pazarlamasında uzman bir ajans karşılayacaktır.
- Yabancı dillerde pazarlama yapabilme kabiliyeti arayın
Sağlık turizmi pazarlaması yurt dışındaki ülkelere yapılır. Yurt içindeki hastaların edinimi ile ilgili pazarlama sağlık turizmi değil sağlık pazarlaması olarak tanımlanır. Türkçe olarak yapılacak sağlık turizmi pazarlaması ile yurt dışındaki hastalara yapılacak pazarlama aynı değildir.
Her ne kadar kimi ajanslar doğrudan çeviri yaparak Türkçe olarak hazırladıkları kaynakları yabancılara sunmaya çalışıyor olsa da bu doğru yaklaşım değildir. Yukarıda da bahsettiğimiz gibi; her bölgenin gereksinimleri farklıdır ve onlara, onlara özel içerikler sunulması gerekir. Kaldı ki doğrudan çeviri içerikler zaten Google nezdinde arama sıralamasını etkileyen bir unsurdur. Yani Türkçe sitelerinizi doğrudan çevirerek arama sonuçlarında ilgili ülkede ön sıralarda çıkmanız söz konusu değildir. Bu hedefler için özel içerikler üretmeli ve oradaki kullanıcıları tam olarak tatmin etmelisiniz.
Seçeceğiniz ajans size bu alanda bu şekilde hizmet verebiliyor olmalıdır.
- Analitik bilgilerde hakimiyet arayın
Veri analizi pazarlamada çok önemli bir etkinliktir. Kitlenin ölçümü, hedeflerin belirlenmesi, anahtar kelimelerini tespit edilmesi ve hedef bölgenin SWOT analizinin yapılması gibi detayları içerir. Pazarlamacı elinde analitik veri olmadan doğru sonuçlara ulaşabileceği yolu planlayamaz.
Web sitelerinde hangi içeriklerin yayınlanacağını tespitinden, hangi kullanıcıların neleri aradığını bulmaya kadar, oldukça geniş bir alanda analiz yapılması gerekir. Özellikle sağlık turizmi söz konusu olduğunda alan genişliğinden, bu analizlerin yapılması ve tasnifi oldukça karmaşık işlemlerdir. Seçeceğiniz dijital pazarlama ajansının sağlık alanında bu analizleri yapabiliyor olduğundan emin olmalısınız.
- Pazarlama iletişimi yeteneği arayın
Pazarlama ajansının, iletişim yeteneklerinin gücünü anlayabilmek için; kendisini nasıl anlattığına bakabilirsiniz. Ajansın kendi mecraları için yaptığı paylaşımlar sizin için yapabileceklerinin göstergesi sayılabilir. Elbette sağlık turizmi spesifik bir alandır ve kendi mecrasını anlattığı gibi anlatamayacağını düşünebilirsiniz. Bu durum genel olarak da bu şekildedir. İstisnai olarak uzmanlıkları, bazı sağlık turizmi ajanslarını ön plana çıkarır. Bu ajansları bulmakta size kalıyor.
- Geri bildirim ve raporlama isteyin
Pazarlama ajansı tüm işlemlerini belli bir strateji üzerine kurulu yol haritasına göre gerçekleştirir. Dolayısıyla her iş ve işlemi spontane olmayan planlanmış işlemlerdir. Eğer gerçekten yapması gerekenleri yapıyor ise, size istediğiniz herhangi bir zamanda rapor verebilir. Bu rapor tüm detayları içerir. Başlangıçtan sorguyu yaptığınız ana kadar, adım adım yapılan tüm işlemler anlatılabilir. Kaldı ki zaten bu pazarlama sürecinin olağan bir bileşenidir. Her ajans yaptığı işlemleri belli periyotlarda rapor etmelidir.
Eğer ajansımız sizi rapor noktasında bekletiyor veya hiç rapor vermiyorsa bundan şüphe etmeye hemen başlayabilirsiniz. Ajans ne yaptığını anlatabiliyor olmalıdır.
- Sizi yönlendirmesine izin verin
Ajanslar sadece yayınlar yaparak markanın tanıtımını yapmazlar. Özellikle sağlık turizminde sektörden elde edilen veriler ışığında, sağlık kuruluşları veya sağlık turizmi acenteleri sağlık turizmi için çalışılan ajans tarafından bilgilendirilebilir. Buradan gelen geri bildirimler son derece önemlidir. Gerek sektörümüzün genel durumu gerekse müşterilerinizin reaksiyonları raporlar halinde veya belirli periyotlarda anlık olarak size aktarılabilir. Bu verileri göz ardı etmemeli ve ajansın sizi yönlendirmesine izin vermelisiniz. Eğer ajansımız size hiçbir geri dönüş yapmıyorsa, bundan da şüphe etmeye başlayabilirsiniz.
2013 yılında Koç Üniversitesi’nden mezun olduktan sonra Ziraat Bankası projelerinde ve ağırlıklı olarak sağlık sektöründe hizmet verdim. Şu anda Collified Reklam Ajansı’nın kurucu ortağı olarak Avrupa’daki pazara yönelik çalışan firmalara veri tabanlı dijital pazarlama hizmeti sunuyorum.
