Doktor reklamı yapılmaz. Doktorların ve bütün tıp sektörünün tabi olduğu reklam yasakları nedeniyle, aslında diğer işletmeler gibi reklam yapmaları mümkün değildir. Ancak doktor reklamı sayılmayan, yani yasakların içerisine girmeyen bazı pazarlama etkinlikleri ile doktorlar için reklam ve pazarlama yapabilmek mümkündür.
Reklam yasakları; sağlık, eğitim, hukuk, mali işler ve noterlik gibi kamu hizmeti sayılan sektörlerde dünyanın her yerinde uygulanır. Ülkemizde de hastaneler, klinikler, eczaneler ve sektöre dahil diğer tüm kuruluş ve işletmeler bu yasaklara tabidir.
(Bilgi kaynağı: https://ttb.org.tr/makale_goster.php?Guid=95b4cbc4-cb75-11e7-9277-41cb35a9b17b)
Türk Tabipler Birliği; “Reklam yapmak kesinlikle yasaktır” der.
Ancak bu durum doktorların hiçbir şekilde tanıtım yapamayacakları anlamına gelmez. Elbette doktorlar da muayenehane, klinik veya hastanelerini tanıtmak için pazarlama etkinliklerinde bulunabilirler.
Doktor tanıtımı nasıl yapılabilir?
Doktor pazarlaması yapabilmek için, doğrudan yönlendirme yapan reklam içeriklerinden uzak durulması gerekir. Bu nedenle gazetelere ilan vermek, internet reklamları yayınlamak ve benzeri etkinlikler ticari bir görünüm arz etmesi halinde yasaktır.
Ancak doktorlar;
- Arama motorlarında listelenebilir
- Sadece doktorların sıralandığı özel platformlarda yer alabilir
- Youtube gibi platformlarda bilgilendirici içerikler yayınlayabilir
- Sosyal medyada bilgilendirici içerikler yayınlayabilir
- Web sitelerinde bilgilendirici içerikler yayınlayabilir
- Kendine ait tüm platformlarda, hangi branşlarda hizmet verdiğini anlatabilir
- Kendine ait tüm platformlarda, özgeçmiş bilgisi verebilir
- Kendine ait tüm platformlarda, iletişim bilgilerini verebilir
- Doktor listeleme platformlarında, kendini tanıtabilir ve randevu verebilir
Buradan anlaşılabileceği gibi doktorlar, aslında pazarlama yapmak için oldukça çeşitli araçlara sahiptir. Ancak bu platformlar kullanılırken veya yukarıda bahsettiğimiz hususların dışında dikkat edilmesi gereken önemli hususlar söz konusudur.
Doktor reklamı yaparken neler yapılmaz?
Doktor reklamı veya doktor tanıtımı yaparken, hasta herhangi bir şekilde yönlendirilemez. Yani doktor hastaya kendini işaret edemez. “Bunu ben yaparım”, “bana gelin” gibi yönlendirme ifadeleri kesin olarak yasaktır. Hatta hekimin bir televizyon programında, bir tedaviden bahsederken, üstü kapalı da olsa hastayı kendine çağırması yasaktır.
Ayrıca bilimsel kanıtları sunulmaksızın, hastalıklar ve tedaviler hakkında beyanda bulunmak yasaktır. Her ne kadar bu konu hakkında yetkili merciler doktorlar olsa da gelecekte ortaya çıkabilecek itirazlar ve şikayetler durumunda hekimin cevap verebiliyor konumda olması ve konu ile doğrudan ilişkili olması gerekecektir.
Hekimler reklam yaparken veya bizim tanımladığımız şekliyle tanıtım ve pazarlama yaparken, “en iyi”, “en doğru”, “mükemmel”, “kesin sonuç” gibi ifadeleri de kullanamazlar. Tıbbi protokoller gereği, bu ifadeler yasaklanmıştır.
Doktor reklamı yaparken karşılaşılan en büyük hata, fiyat bilgisi paylaşma durumudur. Tedavi fiyatları, hiçbir şekilde ve hiçbir platformda paylaşılamaz. Doktorun kendi sitesi veya dışarıda herhangi bir platform olması fark etmeden, fiyat paylaşılması yasaktır.
Sağlıkta Reklam Neden Yasak?
Sağlık, her ne kadar ücret ödenen ve kuruluşların birer ticari işletme niteliğine sahip olduğu bir sektör olsa da kanun nazarında ticari bir faaliyet olarak değerlendirilemez. Sağlık hizmetleri, kamu adına sunulan hizmetlerdir. Yani bu hizmetler için kamu hizmeti demek yanlış olmaz. Kamu hizmetlerinin sunumunda ticari maksatlar gözetilmeden süreçlerin devam ettirilmesi etik olarak gereklidir.
Buna bağlı olarak Sağlık Bakanlığı ve Türk tabipler birliği; rekabet kurumu ilkeleri de dikkate alınarak bazı regülasyonlara gitmiştir. Reklam yasakları bu kapsamda ele alınır. Mesleğin sunumunda niteliklerin zayıflaması ve protokollere uygun hizmetlerin sunulması için, ticari iyileşmenin önüne geçmek maksadıyla bu kurallar geliştirilmiştir.
Türk tabipler birliğinin sayfasında da bu durum bu şekilde izah edilir.
Nereden Başlayalım?
Doktorlar için reklam yasak olduğuna göre, nitelikli pazarlama kaçınılmaz yöntemdir. Bunu yapabilmek için öncelikle, doktorun kurumsal kimliğinin fiziksel ve dijital platformlarda inşa edilmesi gerekir. Kurumsal kimlik oluşturulmadan pazarlama yapılabilmesi mümkün değildir. Bu noktada öncelikle bir marka rehberi oluşturulup buna uygun temel pazarlama araçları geliştirilir.
Her ne kadar doktorlar için gerekli olmadığı düşünülüyor olsa da hekimin muayenehanesinin logosu, tabelası ve giriş kapısındaki levhasına kadar tüm detayların incelikle geliştirilmesi gerekir. Bununla birlikte elbette ofis içi tasarım ve hastaya güven verecek bir ortamın inşası önemlidir.
- Dijitale Taşının
Herhangi bir sektörde olduğu gibi, doktorlar için de fiziksel pazarlama sınırlıdır. Hatta doktorlar için fiziksel pazarlamanın Çok daha kısıtlı olduğunu söyleyebiliriz. Zira doktorlar, ticari işletmeler gibi; reklam ve tanıtım faaliyetleri için her zemini kullanamazlar. Yasak olmasının ötesinde, bu zeminler doktorlar için uygun değildir.
Dijital medya ise, hemen her tür reklam ve tanıtıma uygundur ve özellikle doktorlar için benzersiz fırsatları sunar. Hekimler, kendilerini veya kliniklerini tanıtmak için çok çeşitli girişimlerde bulunma imkanına burada sahip olurlar ve konvansiyonel araçlara göre oldukça etkili sonuçlar elde ederler.
Örneğin; bir televizyon programına katılarak, çalıştığı ana bilim dalına bağlı sağlık sorunları hakkında bilgi veren hekimin, kalıcı bir fayda etme durumu, o kanalın izlenme durumu ile doğru orantılıdır ve yayın esnası dışında bu kanaldaki etkinlik işe yaramaz. Oysa YouTube videoları ile bilgi veren hekim, sonsuza kadar bu etkiden faydalanabilir.
- Güven kazanın
Doktorların ve sağlık kuruluşlarının daha fazla hastaya hitap edebilmesinin günümüzdeki en etkili yolu, uzmanlık alanları hakkında hastalara bilgi vermeleridir. Bunu bizzat ve en detaylı biçimde yapmaları halinde ciddi bir güvenilirlik elde ederler. Doğrudan reklam olmayan ve hastaları herhangi bir şekilde yönlendirilmeyen içeriklerin yasak olma durumu da söz konusu değildir.
Örneğin bir kulak burun boğaz uzmanı, nefes alma problemleri ile ilgili çok detaylı bir video hazırlayıp bilgilendirme yapabilir. Aynı şekilde bu bilgilendirmeyi kendisine ait veya bağlı bulunduğu kuruluşa ait internet sitesinde yazılı olarak da yapabilir. Bunların yanında sosyal medya platformlarında yine reklam olmayan içeriklerin paylaşılmasında herhangi bir sakınca yoktur.
Yeterince içerik paylaşılıp hastanın yeterince bilgilendirilmesi halinde, güven kazanılacak ve hastalar herhangi bir yönlendirilme yapılmasa dahi, bilgilendirmeyi yapan doktora veya sağlık kuruluşuna gitmeyi tercih edecektir.
Hasta doktoru nasıl bulacak?
Çok detaylı bilgilendirmeler yapıp, hastaların güvenini kazanmaya yönelik kapsamlı çalışmaları gerçekleştiren hekimlerin, güven kazanması için elbette onları hastaların görmesi ve bilmesi gerekir.
Paylaşılacak içeriğin niteliği ne olursa olsun, hastaya ulaşmaması durumunda bir anlamı olmayacaktır. Peki hastaya içerik nasıl ulaştırılır?
Günümüzde kullanıcıların nerdeyse tamamı internete bağlı cihazlara sahiptir. Sağlık dahil olmak üzere neredeyse tüm ihtiyaçlar, internet zemininde araştırılır. İnternet üzerinden fikir alma ve karar verme oranı da oldukça yüksektir.
Dolayısıyla hastaların doktorları bu kanaldan bulması daha yaygın bir durumdur. Elbette hâlâ kulaktan kulağa veya diğer geleneksel yöntemlerle doktor veya hastane seçimi yapan kimseler vardır. Ancak yaşam biçimi değişen insanlık, artık kendi araştırmasını kendisi yapmayı daha çok tercih ediyor. Burada da yolumuz Google ve sosyal medya platformlarına çıkıyor.
- Arama motorları görünürlüğü
Arama motorları, doktor reklamı yapmadan doktor pazarlaması yapılabilecek en etkili ortam olarak tanımlanır. Web sitelerinize, yasal olan bilgilendirici içerikleri uygun şekilde yerleştirmeniz ve arama motoru optimizasyonu uygulamalarını gerçekleştirmeniz halinde, sizinle ilgili yapılacak aramalarda ön sıralarda çıkabilirsiniz. Tabii bunun için Google SEO hizmeti almanızda fayda vardır.
- Sosyal medya etkileşimi
Sosyal medya hemen herkesin kullandığı etkili iletişim ortamlardır. Reklam olmayacak ve belirlenen protokollere aykırı olmayacak biçimde, bilgilendirici ve tanıtıcı içerik paylaşarak buradaki kullanıcıların ilgisini çekebilmeniz mümkündür. Sosyal medya yönetimi hizmeti alarak bunu daha etkili hale getirebilirsiniz.
- Videolu tanıtımlar
Youtube ve benzeri platformları kullanarak, tanıtıcı ve bilgilendirici video içerikleri paylaşmak, doktor reklamı sayılabilecek ancak reklam olmayan uygulamaların en etkili olanlarının başında gelir. Video çekimi, kurgu ve YouTube SEO hizmetleri alarak, daha çok hastanın size ulaşmasını sağlayabilmeniz mümkündür.
- Basın Duyuruları
Basın duyuruları, etkinlikler ve yenilikler gibi bilgilendirici içeriklerin kamuoyuyla paylaşılmasını sağlar. Bununla birlikte dilerseniz hastalıklar ve tedavileri ile ilgili olarak da basın bildirimleri yapabilirsiniz.
